Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçu (TCK m.191)

İzmir ceza avukatı ve İzmir uyuşturucu davalarına bakan avukat olarak bu yazımızda uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçu ve cezası hakkında bilgi verilmiştir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçu; uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kullanma amacıyla satın alınması, kabul edilmesi, bulundurulması veya kullanılması hallerinde meydana gelir.

Suçun Maddi Unsuru

TCK m.191’de düzenlenen bu suçun  faili herkes olabilir. Bu nedenle özgü suçlardan değildir. Suçta cezalandırma konusu filler kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek, bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaktır. Sayılan bu fiillerden herhangi birinin gerçekleştirilmesi suçun işlenmesi sonucunu doğuracaktır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçunun unsurlarından olan satın almak eylemi ile uyuşturucu madde ticareti suçunda düzenlenen satın almak eylemi kimi zaman karıştırılmaktadır. Uyuşturucu ticareti suçunda kanunda satın almak deyimi ile anlatılmak istenen; uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kazanç maksadıyla bedeli ödenerek alınmasıdır. Ancak bu suç tipinde fail, uyuşturucu maddeyi ticaret maksadıyla değil kullanmak maksadıyla satın almaktadır.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçunun Cezası

Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (TCK m.191)

Suçun Nitelikli Hali

Suçun okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askeri ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.(TCK m.191/10)

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçunda Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Denetimli Serbestlik Süreci

Denetimli serbestlik  belirtilen koşullar ve süre içinde, denetim ve denetleme planı doğrultusunda şüpheli, sanık veya hükümlünün toplumla bütünleşmesi açısından ihtiyaç duyduğu her türlü hizmet, program ve kaynakların sağlandığı toplum temelli bir uygulamayı ifade etmektedir

Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada ilk olarak şüpheli hakkında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı bu durumda, şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.

Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi halinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.

Denetimli Serbestlik Sürecinde Failin Yükümlülüklere Aykırı Davranması

Erteleme süresi zarfında; kişinin kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi, tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması hallerinde, hakkında kamu davası açılır.

Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması ihlal nedeni sayılır ve ayrı bir soruşturma ve kovuşturma konusu yapılmaz.

Kamu davası açıldıktan sonra tekrar, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alındığı, kabul edildiği, bulundurulduğu ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanıldığı iddiasıyla soruşturma başlatılması halinde kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.

Erteleme süresi içerisinde şüpheli yükümlülüklerine aykırı davranmadığı ve yasakları ihlal etmediği takdirde hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Erteleme ve Adli Para Cezası

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması; hakkında cezaya hükmedilen sanığın belirli şartlar altında ve bu şartlara uyması koşuluyla hükmolunan cezanın bir sonuç doğurmamasıdır. Bu suç tipinde kamu davası açıldıktan sonra yapılan yargılama sonucunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

Eğer sanık hakkında uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçundan dolayı kovuşturma başlatıldıysa ve yargılama aşamasında sanığın eyleminin uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçu oluşturduğu tespit edildiyse yine sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilir.

Erteleme; yapılan yargılama sonucunda belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesi olarak tanımlanabilir. Bu suç tipinde de mahkemece verilen ceza ertelenebilmektedir.

Adli para cezası; tek başına veya hapis cezası ile birlikte verilebilen ve ödenmediğinde hapis cezasına çevrilebilen bir yaptırım türüdür. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçunda verilecek ceza adli para cezasına çevrilememektedir.

Etkin Pişmanlık Sebebiyle Ceza İndirimi

Etkin Pişmanlık; kişinin bir suç işlemesi neticesinde pişman olarak, işlediği suçun olumsuz etkilerini gidermek maksadıyla, adaletin sağlanmasına yönelik olumlu davranışlarıyla katkı sağlayan kişiye uygulanan ceza hukuku şeklidir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık iki farklı şekilde düzenlenmiştir.

1-) Suçun İşlendiği resmi makamlarca haberdar olunmadan önce etkin pişmanlık;

Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.

2-) Suçun işlendiği resmi makamlarca haberdar olunduktan sonra etkin pişmanlık;

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.  Bu durumda kamu görevlileri ile sağlık mesleği mensuplarının 279 uncu ve 280 inci maddeler uyarınca suçu bildirme yükümlülüğü doğmaz.

Uyuşturucu Maddenin Kişisel Kullanım Sınırında Hsk Görüşü

Hakimler Savcılar Kurulunun 16-19 Mart tarihli hukuki müzakere tutanağında;

‘‘Yaygın uygulama kriterlerine göre, her ne kadar mahkemelerde yıllık 1 kg. Esrar bulundurmanın kişisel ihtiyaç miktarı olarak bilinse bile ; son zamanlarda uyuşturucu madde nakletme ve ticaret suçlarında ; daha küçük miktarlar taşınarak bu suç işlendiği için yıllık net 600-700 gram üzerindeki esrar maddesinin ; ticaret amacıyla bulundurma olarak Yargıtay’ca benimsediği gözlemlenmiştir.

Eroin ve kokain maddelerinde başka bir yan delil yoksa kişiden ele geçirilen ; 20 gram ve üzeri madde uyuşturucu madde içeren sentetik haplarda ise ;50 adet ve üzerinin kullanım amacıyla değil ticaret amacıyla bulundurulduğu yine Yargıtay’ca benimsendiği paylaşılmıştır.

Yapılan araştırmalarda esrar maddesinde günlük kullanım miktarının 2 gram, eroinde 150 miligram ; kokainde 60 miligram, haplarda 3-4 adet olduğu görülmüştür. Kişide yukarıda paylaşılan miktarlardan daha düşük ancak ; birden fazla çeşit uyuşturucu madde ele geçtiğinde de fiilin ticaret suçunu oluşturacağı değerlendirilmiştir. Örneğin, kişide 50 gram esrar, 2 gram eroin, 8 adet hap ele geçmişse ; bu durumda fiilin uyuşturucu madde ticareti suçunu oluşturduğuna ilişkin Yargıtay’ın kararları olduğu katılımcılar tarafından belirtilmiştir.’’

Görüleceği üzere verilen kararlarda suçun uyuşturucu ticareti mi yoksa uyuşturucu kullanma suçu mu olduğunun tespitinde sadece uyuşturucu maddenin yıllık kullanım miktarına bakılmamaktadır. Bu konuda verilen kararlarda Yargıtay’ın incelediği kriterler için Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Kimi zaman sadece uyuşturucu kullanan kişiler hakkında Uyuşturucu Madde Ticareti suçlamasıyla dava açılabilmekte ve kişiler ciddi mağduriyetler yaşayabilmektedir. Bu nedenle İzmir ceza avukatı ve İzmir uyuşturucu davalarına bakan avukat olarak hukuki yardım almanız oluşabilecek ciddi mağduriyetlerin önüne geçebilecektir.