SUÇ EŞYASINI SATIN ALMA VEYA KABUL ETME SUÇU (TCK M.165)

Suç eşyasını satın alma veya kabul etme suçu Türk Ceza Kanunu’nun 165. Maddesinde düzenlemiştir. Buna göre;

‘Bir suçun işlenmesiyle elde edilen eşyayı veya diğer malvarlığı değerini, bu suçun işlenmesine iştirak etmeksizin, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.’

Suçun konusunu oluşturan şey mal varlığı değeri yani ekonomik ve parasal değere sahip her şeyi kapsar. Burada bir suç işlenmesiyle elde edilmiş mal varlığı değerinin olması gerekir. Suçun oluşması için önceden bir suç işlenmiş olması, failin önceden işlenen suça iştirak etmemiş olması, satma, devretme satın alma veya kabul etme seçimlik hareketlerinin gerçekleştirilmesi gerekir.

Satma; bir edim karşılığı eşyanın veya mal varlığı değerinin mülkiyetini bir başka kişiye geçirmeyi ifade eder. Satın alma; bir edim karşılığı eşyanın mülkiyetini elde etmeyi ifade eder. Devretme; satın alma dışında herhangi bir yolla belirli bir süre için veya süresiz olarak eşya veya mal varlığı değerini aktarmayı ifade eder. Kabul etme ise; satın alma dışında herhangi bir yolla belirli bir süre için veya süresiz olarak eşya veya mal varlığı üzerinde fiili egemenlik kurma anlamına gelir.

Suçun oluşması için kişinin söz konusu eşya veya mal varlığı değerinin suç eşyası olduğunu bilerek satması, devretmesi, satın alması veya kabul etmesi gerekir. Aksi halde kişi bu durumu bilmeksizin hareket eder ise kastın yokluğundan suç oluşmaz. Satın alınan malın değeri olağan piyasa değerinden orantısız şekilde düşük ise bu durumda kastın olduğu kabul edilmektedir.

Satın alınan veya kabul edilen eşyanın bir suçtan elde edildiğinin sonradan öğrenilmesi halinde de bu suç oluşmaz. Ancak kişinin satın alma veya kabul etme suretiyle aldığı eşyayı suç işlenmek suretiyle elde edildiğini öğrendiği an vakit kaybetmeksizin yetkili makamlara bildirmesi gerekir Aksi halde kişi Türk Ceza Kanunu’nun 166. Maddesi gereği bilgi vermeme nedeniyle cezalandırılır. TCK m. 166’ya göre ‘Bir hukuki ilişkiye dayalı olarak elde ettiği eşyanın, esasında suç işlemek suretiyle veya suç işlemek dolayısıyla elde edildiğini öğrenmesine rağmen, suçu takibe yetkili makamlara vakit geçirmeksizin bildirimde bulunmayan kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.’

GÖREVLİ MAHKEME

Suç eşyasını satın alma veya kabul etme suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.

ŞİKAYET, ZAMANAŞIMI VE UZLAŞTIRMA

Suç eşyasını satın alma veya kabul etme suçunda soruşturma ve kovuşturma şikayete tabi değildir dolayısıyla resen soruşturulur. Suç uzlaştırmaya tabi olup uzlaştırma prosedürü uygulanmadan yargılama yapılabilmesi mümkün değildir. Dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

ADLİ PARA CEZASI, HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİYE BIRAKILMASI VE ERTELEME

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması; hakkında cezaya hükmedilen sanığın belirli şartlar altında ve bu şartlara uyması koşuluyla hükmolunan cezanın bir sonuç doğurmamasıdır. Bu suç tipinde kamu davası açıldıktan sonra yapılan yargılama sonucunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. 

Verilen hapis cezasının 1 yılın altında olması halinde hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.

Erteleme; yapılan yargılama sonucunda belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesi olarak tanımlanabilir. Bu suç tipinde de mahkemece verilen ceza ertelenebilmektedir.